Uzm. Dr. Koray Balcı / Halk Sağlığı Uzmanı
Yeni bir canın dünyaya gözlerini açtığı o ilk an, yalnızca bir ailenin değil, bir toplumun da geleceğine dair umutların filizlendiği andır. Her bebek, sağlıklı bir ömür için doğar; ancak bazı hastalıklar sessizce ilerleyebilir ve belirtilerini ancak iş işten geçtikten sonra gösterebilir. İşte tam da bu yüzden “topuk kanı testi” yani Yenidoğan Tarama Programı, hayati bir öneme sahiptir.
TOPUK KANI NEDİR?
Bebek doğduktan sonra 48 saat içinde, topuğundan alınan birkaç damla kan ile bazı genetik ve metabolik hastalıklar tespit edilebilir. Bu işlem acısız, basit ama sonuçları bakımından son derece değerlidir. Hastanede ya da Aile Sağlığı Merkezlerinde uygulanan bu test, hayat kurtarıcıdır.
NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Çünkü bazı hastalıklar doğumdan sonra hemen belirti vermez. Ancak fark edilmediğinde çocuğun fiziksel, zihinsel gelişimi durabilir, hatta yaşamını tehdit eden tablolar gelişebilir. Erken tanı sayesinde, bu hastalıklar tedavi edilebilir, çocuğun sağlıklı bir birey olarak büyümesi sağlanabilir.
HANGİ HASTALIKLAR TARANIYOR?
Fenilketonüri, Konjenital Hipotiroidi, Kistik Fibrozis, Biyotinidaz Eksikliği, Konjenital Adrenal Hiperplazi ve Spinal Müsküler Atrofi (SMA) gibi ciddi ama erken tedaviyle kontrol altına alınabilen hastalıklar, bu program kapsamında taranıyor.
TEDAVİ MÜMKÜN MÜ?
Evet. Üstelik erken teşhisle tedavi çok daha kolay, etkili ve maliyetsiz oluyor. Devletimizin sunduğu imkanlar sayesinde birçok tedavi ücretsiz olarak sunuluyor. Bazı hastalıklar özel diyetlerle, bazıları ilaç tedavisiyle, bazıları ise yeni nesil tedavi yöntemleriyle başarıyla kontrol altına alınabiliyor.
ANNE BABALAR, UNUTMAYIN:
Topuk kanı testi bebeğinizin yaşam hakkını korumak için var. Acısız bir işlemle hayat boyu sürebilecek bir rahatsızlığın önüne geçebilirsiniz. Tarama sonuçları E-Nabız üzerinden takip edilebilir, olası şüpheli durumda sağlık kuruluşları sizlere bilgi verir ve yönlendirme yapar.
SONUÇ OLARAK:
Toplum olarak her bireyin sağlıklı doğması ve sağlıklı yaşaması ortak idealimizdir. Bu yüzden unutmayalım ki;
Her damla kan, bir ömür sağlıktır.
Yenidoğan taraması her bebeğin hakkıdır.
Bu hakka sahip çıkalım, bilgilendirelim, geç kalmayalım.
Sağlıklı yarınlar için, topuk kanı testine önem verin. Sessiz ilerleyen hastalıklara karşı birlikte farkında olalım, birlikte önleyelim.